Philippe Oyhamburu

Philippe Oyhamburu 1921ean sortua da, Argelès-Gazosten. Hiru hilabete zituelarik, familia Montevideora joan zen (Uruguai). Biziko lehen zortzi urteak han iragan zituen.

1930ean familia Parisera joan zen. Philippe han bizi izan zen 1939 arte, oporrak Hendaian iraganez, aitaren familian. 1939an hasirik, 1976 arte, Euskal Herriaren, Pariseren eta dantza taldeekin egin zituen biren artean bizi izan zen, Oldarra (1945-1953) eta batez ere Etorki balletekin (1953-1984).

Ezagutu zuen lehen taldea, 1942an, Biarritzen, Don Segundo de Olaeta bizkaitar dantza-maisuarena izan zen. Olaeta jauna 1936ko Gerla Zibileko errefuxiatua zen. 1945ean, Olaeta taldea Oldarra bilakatu zen, Philippe haren zuzendari artistikoa bilakaturik. Oldarra balletak 1953an utzi zituen, Etorki balleten sortzeko.

Philippe Oyhamburu euskal balleta sortu dutenetarik da, dantza herrikoiaz eta ikusgarrietako dantzaz haratago joanez. Beti konbentzitua da euskal dantza profesionalizatu behar dela eta Euskal Herriak ballet nazional bat behar duela, munduan barna enbaxadore gisa ibiltzeko. Alabaina, Etorki balletak hainbat aldiz profesionalak izan dira (1953-1956; 1966, 1967-1969; 1972, 1976).

Etorkiz geroz, Ipar Euskal Herrian ez da gehiago ballet erdi profesionalik. Horrek erakusten du abentura artistiko hori, bere denboran, zein berezia eta ausarta izan zen. Philippe Oyhamburuk dantzari koreografo gisa izan zuen ibilbidea aipatzen du, gehienik, baina koru zuzendaria, idazlea, politikan engaiatua ere izan da (lehenik komunista eta gero abertzalea). Hiru aldiz ezkondurik, hiru alabaren aita da.

2023ko abenduan zendua da.

Gehiago jakin

• "Bidegileak: Filipe Oihanburu" - Eneko Bidegain (2007)
• "Aitzindariak ginen" - 2008ko elkarrizketa
• "Galtzerdi berdeak" - Oskar Alegriaren filma, "SOKA, euskal dantzaren urratsetan" erakusketaren karietara egina (2015)
• Pantxoa Etchegoin EKE-ko zuzendari ohiak idatzi omenezko testua, Philippe Oyhambururen 100. urtemuga kari (PDF)