Txomin Ezponda

Txomin Ezponda, frantses egoera zibilaren arabera Dominique Esponde, Jatxuko (Baxe-Nafarroa) etxalde txiki batean 1937ko irailaren 9an sortu den bertsolaria da. Bost haurrideetarik (bi mutiko eta hiru neska) gazteena da.

Herriko eskola publikoan ikasi zuen 14 urte arte eta hortik etxaldean laguntzen hasi zen.

17 urterekin hasi zen uda Garazi eta Jatsauneko mendietan pasatzen, eta neguak Iholdi inguruan igarotzen zituen.

Soldaduska 1957 eta 1960 artean Algerian egin zuen. Gero banaketari lanetan aritu zen, lehenik Bokaleko Duprat arno negoziantearentzat (1960-1962) eta ondotik Biarritzeko Butagaz enpresarentzat (1962-1971).

Ibilbide profesionala Bascogel enpresako ordezkari gisa burutu zuen (1971-1998).

Txomin Ezponda 1963an ezkondu zen eta lehen alaba 1966an ukan zuen. 1975ean emazteaz bereizi eta Anita Olatzekin beste bi haur izan zituen (1978 eta 1988).

Gaztetan, Txominek herriko zaharrak entzuten zituen bertsotan baratze lanak egiten zituztenean. Tabernetan eta artzain lagunekin bertsotan hartzea atsegin zuen.

Publikoari lehen bertsoak 18 urte zituela eskaini zizkion, Donibane Garazin, Xalbador ospetsuarekin batera, ihauteri baten karietara.

Lehen lehiaketa 1964ean izan zuen. Ordutik etengabe aritu da Euskal Herriko plazetan, herriko besta, kermeza eta norgehiagoka zenbaitetan. Txapelketa batzuetan ere parte hartu izan zuen, bereziki Nafarroan non 1983an garaile izan baitzen.

Txominek publiko aitzinean agerraldiak egiteari utzi egin zion 2007tik goiti, gutxi gora behera bere oholtzakide zen Ernest Alkhatekin (1951-2008) batera.

Ikus ere:

• "Guretako Xalbador monumento bat zen" - Elkarrizketa (eke.eus - 2009)